พระสงฆ์ หมายถึง ผู้ที่มีเคารพเลื่อมใสพระพุทธเจ้า แล้วสละเรือนออกบวชเพื่อปฏิบัติตามพระธรรมวินัยคำสอนที่พระพุทธองค์ทรงกำหนดและสั่งสอนไว้ หรืออีกนัยหนึ่ง พระสงฆ์ หมายเอาบุคคลผู้บรรลุคุณวิเศษในพระพุทธศาสนาตั้งแต่พระโสดาบันขึ้นไปจนกระทั่งถึงพระอรหันต์ ตามความหมายที่กล่าวไว้ในบทสวดสรรเสริญสังฆคุณที่กล่าวว่า พระสงฆ์คือคู่แห่งบุรุษ ๔ คู่ นับเรียงตัวได้ ๘ บุรุษ (พระโสดาปัตติมรรค ๑ - พระโสดาปัตติผล ๑ (คู่ที่่ ๑), พระสกทาคามิมรรค ๑ - พระสกทาคามิผล ๑(คู่ที่ ๒), พระอนาคามิมรรค ๑ - พระอนาคามิผล ๑(คู่ที่ ๓), พระอรหัตตมรรค ๑ - พระอรหัตตผล ๑ (คู่ที่ ๔) แม้ผู้ที่เป็นฆาราวาส แต่บรรลุมรรคผลดังกล่าวนี้อย่างใดอย่างหนึ่ง ก็จัดว่าเป็น อริยสงฆ์ หรือ พระสงฆ์ เฉกเช่นเดียวกัน) สำหรับภิกษุที่ผ่านการอุปสมบทด้วยวิธีญัตติจตุตถกัมมอุปสัมปทาอย่างในปัจจุบันนี้จะเรียกว่า สมมติสงฆ์ คือเป็นสงฆ์โดยสมมติ
การกำเนิดเกิดขึ้นของพระสงฆ์นี้ เกิดมีขึ้นครั้งแรกในวันอาสาฬหบูชา (ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘) เมื่อกว่า ๒,๖๐๐ ปีที่ผ่านมา โดยหลังจากที่พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณในวันเพ็ญขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ พระพุทธองค์ทรงมีพระทัยน้อมไปเพื่อความเป็นผู้มีความขวนขวายน้อย ไม่น้อมไปเพื่อแสดงธรรม ครั้งนั้นท้าวสหัมบดีพรหมได้เห็นถึงความปรารถนาของพระพุทธองค์เช่นนั้น จึงเกรงว่าโลกจะฉิบหายเสียแล้วหากพระพุทธองค์ไม่ทรงแสดงธรรม จึงเสด็จจากพรหมโลกมาอาราธนาพระพุทธองค์ให้ทรงแสดงธรรมโปรดสรรพสัตว์ เมื่อพระพุทธองค์ทรงมีพระทัยน้อมมาเพื่อจะแสดงธรรมแล้วก็ได้ทรงพิจารณาว่าจะไปเทศนาโปรดท่านผู้ใดดี เมื่อตรวจดูถึงครูทั้ง ๒ ก่อนที่จะตรัสรู้ คือ ท่านอาฬารดาบส กาลามโคตร และท่านอุทกดาบส รามบุตร ก็ทรงทราบว่าท่านทั้ง ๒ ได้ละจากโลกไปบังเกิดเป็นอรูปพรหมเสียแล้ว จึงทรงพิจารณาไปยังปัญจวัคคีย์ทรงเห็นว่าเป็นผู้มีธุลีน้อย สามารถที่จะบรรลุธรรมตามได้
เมื่อพระพุทธองค์เสด็จไปยังป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสี และทรงทำให้เหล่าปัญจวัคคีย์คลายทิฏฐิด้วยพุทธนาภาพแล้ว พระองค์ก็ทรงแสดงพระธรรมเทศนาขึ้นครั้งแรกในโลกชื่อว่า ธัมมจักกัปปวัตนสูตร (เนื้อหาในพระธรรมเทศนากัณฑ์นี้ว่าด้วยเรื่องของอริยมรรค ๘ เป็นต้น) ท่านอัญญาโกณฑัญญะหนึ่งในปัญจวัคคีย์ได้ดวงตามเห็นธรรมดำรงอยู่ในโสดาปัตติผลเป็นองค์แรก ได้ทูลขออุปสมบทเป็นพระภิกษุสงฆ์รูปแรกในพระพุทธศาสนาด้วยวิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา ในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ (ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘) แล้วประทับจำพรรษาแรก ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เป็นผลให้ในวันนี้ถือได้ว่ามีพระรัตนตรัยครบองค์ ๓ ขึ้นเป็นครั้งแรกของโลกด้วยเช่นกันอีกประการหนึ่ง
สรุปได้ว่าวันอาสาฬหบูชานั้นคือวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาอีกวันหนึ่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง กล่าวคือในวันนี้เป็นวันคล้ายวันที่เกิดเหตุการณ์สำคัญในสมัยพุทธกาลนั่นคือ วันที่กำเนิดพระสงฆ์ขึ้นรูปแรกในโลก ทำให้องค์แห่งพระรัตนตรัยครบองค์ ๓ และเพื่อเป็นการรำลึกถึงความสำคัญดังกล่าว จึงจัดให้มีการบูชาที่เรียกว่า อาสาฬหปูรณมีบูชา หมายถึงการบูชาในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ หรือเดือน ๘ ตามปฏิทินจันทรคติของไทย
สำหรับในปีนี้ (พ.ศ. ๒๕๕๖) วันอาสาฬหบูชาตรงกับวันจันทร์ที่ ๒๒ กรกฎาคม บรรดาพุทธศาสนิกชนก็มีการจัดกิจกรรมงานบุญเพื่อปฏิบัติบูชาระลึกถึงคุณของพระรัตนตรัย ขึ้นทุกวัดทั่วประเทศไทย สำหรับกิจกรรมของทางวัดบางพระ อ.นครชัยศรี จ.นครปฐม จะเริ่มขึ้นในเวลาประมาณ ๘ โมงเช้า โดยมีการทำบุญถวายภัตตาหารเช้า ฟังพระธรรมเทศนาบนศาลาการเปรียญ ช่วงค่ำจะจัดให้มีการเวียนเทียนรอบอุโบสถ ท่านใดที่ต้องการมาร่วมบุญที่วัดบางพระ ก็สามารถมาร่วมงานบุญได้ตามช่วงเวลาดังกล่าว สำหรับผู้ที่ไม่สามารถเดินทางมาที่วัดบางพระได้ ก็สามารถร่วมบุญประกอบกิจกรรมทางศาสนาทำบุญ รักษาศีล และปฏิบัติธรรมที่วัดใกล้บ้านท่านหรือวัดที่ท่านคุ้นเคย.
ปุญฺญานุสฺสติ(สิบทัศน์)
วันอาทิตย์ที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๕๖
เวลา ๒๓.๔๓ น.
